نشست تخصصی
حوزه علمیه و وظایف ذاتی آن
یکشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۰ ساعت ۰۷:۵۹:۰۱
مدرسه علمیه خواهران هاجر شهرستان خمین برگزار کرد:
نشست تخصصی حوزه علمیه و وظایف ذاتی آن روز چهارشنبه 27 بهمن ماه 1400 با حضور حجت الاسلام و المسلمین سیّد محمّد واحدی (زید عزّه) معاون امور حوزه‌ها از سوی مدرسه علمیه خواهران هاجر شهرستان خمین برگزار شد. حجت الاسلام واحدی در ابتدای نشست به ارائه‌ی تعریف درست از طلبه در حوزه‌ی علمیه شیعی پرداخته و فرمودند: طلبه کسی است که وارد مجموعه حوزه علمیه می‌شود، مراحل رشد علمی، اخلاقی، اعتقادی مهارتی خود را طی می کند و پس از آن عهده دار یکی از وظایف طلبگی، اعم از تبلیغ دین، ترویج دین، اقامه ی دین و جریان سازی برای دین و امثال آن می شود.
طلبه پس از رسیدن به بلوغی در استانداردهای لازم طلبگی آغاز به فعالیت در وظایف حوزوی می کند. طلبه دو دوره را طی می کند: دوره فراگیری و تربیت که پس از طی آن می توان او را به جامعه علمی عرضه کرد، سپس دوره انجام وظیفه، اثرگذاری و خدمات رسانی به جامعه است. طلبه در ابتدای امر خدمت رسانی ندارد ولی از یک مقطعی به بعد می تواند خدمت رسانی کند. طلبه پایه 2 و3 اگر وقتش در روز 10 ساعت است،9 ساعتش باید کار برای علمیتش باشد و یک ساعت برای خدمات اجتماعی. تا زمانی که به کمال علمی رسید همواره باید 30 درصد خدمت باشد و 70 درصد تحصیل و تهذیب و رسیدن به پختگی باشد. آنگاه تا آخر عمر 10 تا 20 درصد چون طلبه عالم است، همواره طلبه بماند.
وی سپس به سوال مدیران که "چرا برخی طلبه ها بعد از تحصیل دغدغه و یا دردی ندارند؟"پرداخت.
معاون امور حوزه ها در پاسخ چنین بیان داشت: بعضی ها طلبگی را نفهمیدند و تعریف برخی از حوزه مدرک کارشناسی است. مدیران در مراحل پذیرش کسی را باید وارد مدرسه کنند که یا طلبگی را فهمیده و یا استعداد طلبگی دارد که با تعلیم و آموزش بتواند طلبگی را درست بفهمد. بفهمد حوزه جای مدرک نیست؛ حوزه جای عشق است. بعضی برای حفظ دین خودشان آمده اند؛ می خواهد خودش را حفظ کند؛ این نیت مقدسی است و لکن حوزه و طلبگی تعریفش این نیست. طلبه عابد نیست، عالم است. عالم هم گلیم خود را جمع می کند و هم گلیم دیگران را از آب و آتش نجات می دهد. هم خودش را به کمال می رساند و هم دیگران را.
وی افزود: کسی که آمده دینش را حفظ کند درس می خواند ولی خوب نمی خواند و عالم نمی شود. شاید استعداد خوبی داشته باشد و نیت خوبی و قصد خوبی داشته باشد ولی دغدغه تعلیم و تربیت، نجات انسان ها و تمدن سازی نداشت، دغدغه خدمت به انسان ها نداشت، با تعریف ما از طلبگی، این فرد طلبه نیست. طلبه باید بتواند از ایتام آل محمد(ص) دستگیری بکند.
پس دلیل اول آن است که فردی که دغدغه خدمت رسانی ندارد تعریف طلبگی را خوب نفهمیده است.
دلیل دوم آن است که باید بررسی کنیم که آیا در نظام آموزشی دانش ها و مهارت های لازم برای ایفای نقش و خدمت رسانی اعطا شده است یا نه؟ چراکه: ذات نایافته از هستی بخش/ کی تواند که شود هستی بخش.
دانشی ندارد که منتقل کند. مهارتی ندارد که منتقل کند. پس دلیل دیگر این است که دانش و مهارت لازم برای خدمت رسانی ندارد. کادر محترم مدارس و استان ها توجه کنند که باید تلاش کنیم دارایی های علمی و مهارتی طلبه را از روز اول مطابق آنچه از ایشان انتظار داریم تنظیم کنیم.
حجت الاسلام واحدی گفت: بنده 16 سال مدیریت مدرسه کردم. آیا مدارس ما جهت آموزش های لازم و مهارتهای لازم تلاش ویژه ای را انجام می دهند؟ به هر حال بحث روخوانی قرآن، احکام و عقاید را داریم اما هر یک از مدارس می توانند در کنار کارهای ارزشمند خود یک نگاه به آموزش ها و مهارتهای مورد نیاز طلبه کنار کارهای مدرسه ایجاد کند تا توانمندی های لازم برای خدمت رسانی در سطح عمومی داشته باشد. مدرسه می تواند آموزش های لازم در مورد مهارتهای لازم طلبگی انجام دهد مثلا روش بیان احکام، روش حدیث خوانی در جمع خانوادگی...
امام خمینی ره: روحانی فدوی دین است. یعنی فدا می کند خودش را برای دین. خدمت رسانی به دین را در حد فدا شدن تعریف می کنند. چرا طلبه ما برای تبلیغ و خدمت رسانی نمی رود؟
دلیل سوم از نظر استاد محترم آن است که: کسی که می خواهد خدمت رسانی کند باید بسترهای لازم خدمت رسانی را برایش فراهم کرد، فضای تبلیغ، فضای تدریس و خدمت رسانی باید برای او فراهم شود. گاهی طلبه جایی را که بتواند بروز و ظهور کند، ندارد. متولیان امر کاری باید بکنند که بستری برای خدمت رسانی طلبه ها ایجاد شود. یعنی اگر دانش و مهارت لازم برای تدریس را داشته باشد باید در مدرسه ایجاد فضا کنیم برای تدریسش. باید مسجدی، دانشگاهی یا مدرسه ای برای تبلیغ او فراهم کنیم. آدم ها با هم متفاوتند. متناسب با تفاوتها باید بستر خدمت رسانی را برای طلب فراهم کرد.
زهرا سلیمانی:
حجت الاسلام واحدی دلیل چهارم برای دغدغه مند نبودن برخی طلاب را اینگونه تبیین کرد: در دنیای امروز موضوع کار آفرینی مطرح شده و در دانشگاه ها به عنوان رشته تحصیلی وجود دارد. یکی از چیزهایی که ستاد و مدیران استان و مدارس باید تلاش کنند آن است که دغدغه، فرهنگ و مهارت لازم کارآفرینی را برای طلبه باید ایجاد کرد. اگر کسی خلاقیت های لازم را برای بهره از فضاهای کوچکی که در اختیارش هست نداشته باشد چه بسا نتواند از محیط اطراف خودش استفاده بکند.
بعضی ها اصلا جسارت کارآفرینی ندارند. متاسفانه بعضی ها نه تنها توانایی کارآفرینی و فضا آفرینی ندارند بلکه جرات و جسارت این کار را هم ندارند.